पनवेल नगरपरिषदेची स्थापना 25 ऑगस्ट 1852 रोजी देशातील पहिली नगरपरिषद म्हणून करण्यात आली. पनवेल नगरपरिषदेचे महानगरपालिकेत रूपांतर करण्याची प्रारंभिक अधिसूचना 1991 साली आली परंतु ती कधीच अंतिम झाली नाही. 2000 नंतरच्या जलद शहरीकरणानंतर, पनवेल नगरपरिषद अखेरीस 2016 मध्ये महानगरपालिकेत श्रेणीसुधारित करण्यात आली. पनवेल महानगरपालिका ही रायगड जिल्ह्यातील पहिली, मुंबई महानगर प्रदेशात 9वी आणि महाराष्ट्र राज्यातील 27वी महानगरपालिका आहे. महानगरपालिकेत पनवेल तालुक्यातील 29 महसुली गावांचा समावेश आहे ज्यात तळोजा, खारघर, कळंबोली, कामोठे, नवीन पनवेल या सिडको वसाहतींचा समावेश आहे. 110 किमीचा परिसर व्यापलेला आहे. पनवेल (ब्रिटिशांनी पानवेल म्हणूनही ओळखले जाते) सुमारे 300 वर्षे जुने आहे, जे व्यापारी मार्गांभोवती विकसित झाले आहे. मराठा राजवट आणि म्हणून मुघल राजवट, ब्रिटिश आणि पोर्तुगीज.

एकेकाळी पनवेल हे तांदळाच्या बाजारपेठेसाठी प्रसिद्ध होते. पनवेल नगरपरिषद (PMC) ची स्थापना सन १८५२ मध्ये झाली आणि पनवेल महानगरपालिका स्थापन होण्यापूर्वी ती महाराष्ट्रातील सर्वात जुनी नगरपरिषद होती. पनवेल नगरपरिषदेच्या निवडणुका 1910 मध्ये सुरू झाल्या. पीएमसीचे पहिले महापौर 1910-1916 या वर्षांसाठी श्री युसूफ नूर मोहम्मद मास्टर कच्छी होते. पीएमसीचा 150 वा वर्धापनदिन (150 वा वर्धापन दिन) 2002 मध्ये साजरा करण्यात आला. जमीन आणि समुद्रमार्गे मोठ्या प्रमाणावर व्यापाराच्या प्रभावामुळे शहर समृद्ध आणि वाढले. पेशव्यांच्या काळात निर्माण झालेल्या मोठ्या राजवाड्यांसारखी घरे याचे वैशिष्ट्य होते. या शहराचे जुने नाव पनेली (कोकणीतील पनेलीम) होते असेही सांगितले जाते. पनवेल किल्ल्यावर ऐतिहासिक तोफा (शिवाजीच्या काळात) होत्या. 1 ऑक्टोबर 2016 रोजी पनवेल महानगरपालिका अस्तित्वात आली. पनवेल हे रायगड जिल्ह्यातील एक शहर आहे. पूर्वेकडून रायगडात प्रवेश करताना पनवेल हे पहिले शहर असल्याने याला रायगडाचा दरवाजा असेही म्हणतात. हे जिल्ह्यातील सर्वाधिक लोकसंख्या असलेल्या आणि विकसित शहरांपैकी एक आहे. पनवेल हे गढी नदीच्या काठावर वसलेले आहे जी अरबी समुद्राला वाहते आणि जोडते. हे देखील दोन बाजूंनी डोंगरांनी वेढलेले आहे. पनवेल हे मुंबई महानगर प्रदेशात, नवी मुंबईत, बृहन्मुंबईच्या पूर्वेस अंदाजे ४० किलोमीटर अंतरावर आहे. पनवेलच्या पूर्वेला आणि आग्नेयेला माथेरानच्या पर्वतांनी वेढलेले आहे आणि पनवेलच्या बाहेरील प्रदेशात म्हणजे दुंधारे, मालदुंगे ही गावे बदलापूर आणि अंबरनाथच्या उपनगरांपासून पश्चिम घाटाच्या डोंगररांगांनी वेगळी आहेत. हे नवी मुंबई आंतरराष्ट्रीय विमानतळाला लागून आहे आणि त्याची पूर्व सीमा आहे. पनवेलमध्ये आगरी समाज, मुस्लिम आणि कोळी समाजाची मिश्र लोकसंख्या आहे. पनवेल हे मध्यम आकाराचे पण दाट लोकवस्तीचे शहर आहे कारण ते धोरणात्मकदृष्ट्या मुंबई आणि पुणे दरम्यान आहे. शहर हे रायगड जिल्ह्याच्या पनवेल उपविभागाचे मुख्यालय आहे, जे गावांच्या संख्येनुसार (564) जिल्ह्यातील सर्वात मोठे आहे.